Jólasíða

Grýlu þulur og kvæði á Gamanogalvara

SigfúsSig. Iceland@Internet.is

Grýlu þulur og Grýlu kvæði

 

Grýlukvæði

 

Grýla hét tröllkerling
leið og ljót,
með ferlega hönd
og haltan fót.

Í hömrunum bjó hún
og horfði yfir sveit,
var stundum mögur
og stundum feit.

Á börnunum valt það,
hvað Grýla átti gott,
og hvort hún fékk mat
í sinn poka og sinn pott.

Ef góð voru börnin
var Grýla svöng,
og raulaði ófagran
sultarsöng.

Ef slæm voru börnin
varð Grýla glöð,
og fálmaði í pokann sinn
fingrahröð.

Og skálmaði úr hamrinum
heldur gleið,
og óð inn í bæina
eina leið.

Þar tók hún hin óþekku
angaskinn,
og potaði þeim
nið’r í pokann sinn.
Og heim til sín aftur
svo hélt hún fljótt,
undir pottinum fuðraði
fram á nótt.

Um annað, sem gerðist þar,
enginn veit,
en Grýla varð samstundis
södd og feit.

Hún hló, svo að nötraði
hamarinn,
og kyssti hann
Leppalúða sinn.

Svo var það eitt sinn
um einhver jól,
að börnin fengu
buxur og kjól.

Og þau voru öll
svo undurgóð,
að Grýla varð hrædd
og hissa stóð.

En við þetta lengi
lengi sat.
Í fjórtán daga
hún fékk ei mat.

Þá varð hún svo mikið
veslings hró,
að loksins í bólið
hún lagðist - og dó.

En Leppalúði
við bólið beið,
og síðan fór hann
þá sömu leið.

Nú íslenzku börnin
þess eins ég bið,
að þau láti ekki hjúin
lifna við.

(Jóhannes úr Kötlum)

Grýlukvæði Eggerts Ólafssonar

( Ísl ljóðasafn II bindi, Almenna bókaf 1975.)
Hér er komin hún Grýla,
sem gull-leysin mól,
:,: hún er að urra' og ýla,
því af henni :,: kól.
 

Hún er að urra' og ýla,
því ein loppan fraus,
:,: þrjár hefur hún eftir,
en það ég ei :,: kaus.
 
Þrjár hefur hún heilar
og hlakkar sem örn;
:,: hún ætlar að hremma
þau íslensku :,: börn.
 
Það er hann Skúti Marðarsson,
hann svarði við það,
:,: að hennar skyldi' hann hyskið
höggva niður í :,: spað.
 
Að hann skyldi brytja það
og borða við saup;
:,: heyrði það hún Grýla
og hélt það væri :,: raup.
 
Heyrði það hún Grýla
og gretti sitt trýn:
:,: ekki munu þeir gráklæddu
leggja til :,: mín.
 
Settust að henni dísir
og sálguðu' henni þar;
:,: hróðugur var hann Skúti
og hálf-kenndur :,: var.
 
Þá mælti þá Tuga-sonur,
tyrrinn og blár;
:,: koma munu þau Grýlu-börn
til Íslands í :,: ár.
 
Koma munu þau Grýlu-börn
og kveða við dans:
:,: kyrjum við hann Skúta
og kumpána :,: hans!
 
Glöð urðu þau Grýlu-börn
og gengu af stað:
:,: aldrei skal þeim Íslendingum
eira við :,: það.
 
Ekki skal þeim Íslendingum
ævin verða löng:
:,: margan heyrða' eg óvætt,
sem undir það :,: söng.
 
Margan heyrða' eg annan,
sem undir tók þau hljóð:
:,: nú mun ei þeim íslensku
ævin verða :,: góð!
 
Afturgengin Grýla
gægist yfir mar;
:,: ekki verður hún börnunum
betri' en hún :,: var.

 

Hér er komin Grýla.

( Ljóðabók barnanna )

Hér er komin Grýla
grá eins og örn.
Hún er sig svo vandfædd,
að vill ei nema börn.

Hún er sig svo vandfædd,
að vill ei börnin góð,
heldur þau sem hafa miklar
hrinur og hljóð,
heldur þau sem löt eru á lestur og söng.

Þau eru henni þægilegust,
þegar hún er svöng.
Þau eru henni þægilegust,
það veit ég nú víst.
Ef þau þekktu Grýlu,
þá gerðu þau þetta sízt.
 

Það á að gefa börnum brauð.

Það á að gefa börnum brauð
að bíta í á jólunum,
kertaljós og klæðin rauð,
svo komist þau úr bólunum,.
Væna flís af feitum sauð,
sem fjalla gekk á hólunum.
Nú er hún gamla Grýla dauð,
gafst hún upp á rólunum.

Grýla kemur á hverjum vetri

Grýla kemur á hverjum vetri,
hún er í loðnu skinnstakks tetri.
Sú er ekki sagan betri,
sinn í belg hún fá vill jóð.
Valka litla, vertu góð,
Valka litla, vertu góð,
vendu þig af að ýla.
Senn kemur að sækja þig hún Grýla.
( Ljóðabók barnanna)

Gömul þula

Sofa urtu börn
á útskerum,
veltur sjór yfir,
og enginn þau svæfir.
 

Sofa kisu börn
á kerhlemmum,
murra og mala,
og enginn þau svæfir.
 

Sofa Grýlu börn
á grjóthólum,
urra og ýla,
og enginn þau svæfir.
 

Sofa bola börn
á grjóthólum,
urra og ýla,
og engin þau svæfir.
 

Sofa manna börn
í mjúku rúmi,
bía og kveða,
og babbi þau svæfir.

 Gömul þula um Grýlubörn

 

Grýla var að sönnu
gömul herkerling,
bæði á hún bónda
og börn tuttugu.
Eitt heitir Skreppur,
annað Leppur,
þriðji Þröstur,
Þrándur hinn fjórði,
Böðvar og Brynki,
Bolli og Hnúta,
Koppur og Kyppa,
Strokkur og Strympa,
Dallur og Dáni,
Sleggja og Sláni,
Djangi og Skotta.
Ól hún í elli
eina tvíbura,
Sighvat og Syrpu,
og sofnuðu bæði.
 

Hún er suður í hólunum

Hún er suður í hólunum,
hefur gráa skýlu,
meira veit ég ekkert um
ættina hennar Grýlu.
 
( Ljóðabók barnanna )

Grýla og Leppalúði

( Þórarinn Eldjárn )

Er börnin uxu upp og burt
ellimóð þá sátu kjurt
veslings Grýla og Leppalúði.
Á lífið hvorugt þeirra trúði.

Uns Grýla mælti mædd og rám:
- Það mætti reyna að hefja nám ...
Og uppi í Hamrahlíðarskóla
háöldruð þau vermdu stóla.

Í Háskólann þau héldu inn
er höfðu klárað öldunginn.
Innrituð þau eru bæði
í uppeldis- og kennslufræði

Grýla reið með garði

Grýla reið með garði,
gekk með henni Varði.
Hófar voru á henni,
hékk henni toppur úr enni.
Dró hún belg með læri,
börn trúi ég þar í færi.
Valka litla kom þar að
og klippti á gat með skæri,
tók hún band og hnýtti á hnút
og hleypti öllum börnum út.
Svo trúi ég það færi.

Grýla reið fyrir ofan garð

Grýla reið fyrir ofan garð
hafði hala fimmtán,
en á hverjum hala
hundrað belgi,
en í hverjum belg
börn tuttugu.
Þar vantar í eitt,
og þar skal far í barnið leitt.

Og önnur svipuð.

Hér fer Grýla
í garð ofan
og hefur á sér
hala fimmtán.
( Sturlunga )

Ó Grýla

(Ómar Ragnarsson)

Grýla heitir grettin mær,
Í gömlum helli býr,
hún unir sér í sveitinni
við sínar ær og kýr.
Hún þekkir ekki glaum og glys
né götulífsins spé
og næstum eins og nunna er,
þótt níuhundruð ára sé.
Ó Grýla, ó Grýla, ó Grýla
í gamla hellinum.
 

Hún sinnir engu öðru
nema elda nótt og dag,
og hirðir þar um hyski sitt
með hreinum myndarbrag.
Af alls kyns mat og öðru slíku
eldar hún þar fjöll.
Ó Grýla, ó Grýla, Ó Grýla
í gamla hellinum.
 

Já matseldin hjá Grýlu greyi
er geysimikið streð.
Hún hrærir deig, og stórri sleggju
slær hún buffið með.
Með járnkarli hún bryður bein
og brýtur þau í mél
og hrærir skyr í stórri og sterkri
steypuhrærivél.
Ó Grýla, ó Grýla, ó Grýla
í gamla hellinum.
 

Hún Grýla er mikill mathákur
og myndi undra þig.
Með matarskóflu mokar alltaf
matnum upp í sig.
Og ef hún greiðir á sér hárið,
er það mesta basl,
því það er reitt og rifið
eins og ryðgað víradrasl.
Ó Grýla, ó Grýla, ó Grýla
í gamla hellinum.
 

Og hjá þeim Grýlu og Leppalúða
ei linnir kífinu,
þótt hann Grýlu elski alveg
út úr lífinu.
Hann eltir hana eins og flón,
þótt ekki sé hún fríð.
Í sæluvímu sama lagið
syngur alla tíð:
Ó Grýla, ó Grýla, ó Grýla,
ég elska bara þig.

Grýlukvæði

(Séra Guðmundur Erlendsson  1595-1670 )

Hér er komin Grýla
og gægist um hól.
Hún mun vilja hvíla
sig hér um öll jól.
 

Hún mun vilja hvíla sig,
því hér eru börn;
hún er grá um hálsinn
og hlakkar eins og örn.
 

Hún er grá um hálsinn
og hleypur ofan í fjós,
hún vill ekki horfa í
það hátíða ljós.
 

Hún vill ekki heyra
þann hátíðasöng;
kvartar hún um ketleysi
og kveðst vera svöng.

Grýla á sér lítinn bát

Grýla á sér lítinn bát,
rær hún fyrir sandi.
Þegar hún heyrir barnagrát,
flýtir hún sér að landi.

Grýla kallar á börnin sín

Grýla kallar á börnin sín,
þegar hún fer að sjóða
til jóla
Komið þið hingað öll til mín,
ykkur vil ég bjóða,
Leppur, Skreppur,
Lápur, Skrápur,
Langleggur og Skjóða,
Völustakkur og Bóla.

Hér er önnur svipuð:

Grýla kallar á börnin sín
þegar hún fer að sjóða til jóla.
Komið þið hingað öll til mín,
Nípa, Típa,
Næja, Tæja,
Nútur, Kútur,
Nafar, Tafar,
Láni, Sláni,
Leppur, Skreppur
Loki, Poki,
Leppatuska, Langleggur
og Leiðindaskjóða,
Völustakkur og Bóla.

 

Grýla kemur á hverjum vetri,
hún er í loðnu skinnstakks tetri,
sú er ekki sagan betri, 
sinn í belg hún fá vill jóð,
Valka litla vertu góð,
Valka litla vertu góð,
vendu þig af að ýla.
Senn kemur að sækja þig hún Grýla

 

Gamall húsgangur

Grýla píla appelsína
missti skóinn ofan í sjóinn.
Þegar hún kom að landi
var hann fullur af sandi.
Barnarím um Grýlu frá lokum 20. aldar.

 

Upp aftur

Jólasíða

 

SigfúsSig. Iceland@Internet.is

© 2006 Sigfús Sig. Iceland@Internet.is