Niðjatal Krossaættar í Eyjafirði er komið út
og er ein mesta bók þeirrar gerðar sem þrykktar
hafa verið.
Bókin er í tveim bindum í stóru broti og telur á
tólfta hundrað blaðsíður.
I henni eru um 22 þúsund nöfn og á fimmta
hundrað ljósmynda.
Höfundur ættfræðitexta er Björn Pétursson.
Krossaætt er kennd við bæinn Krossa í
Arskógshreppi í Eyjafirði og er rakin frá Þóru
Jónsdóttur frá Krossum, sem uppi var á árunum
1780-1862, og Gunnlaugi Þorvaldssyni frá
Ingvörum í Svarfaðardal, sem fæddist 1772 og dó
1831.
Þóra fæddist á Krossum og voru foreldrar
hennar Jón Jónsson bóndi þar og kona hans
Guðlaug Vigfúsdóttir.
Jón er skráður bóndi á Krossum frá 1772 til
æviloka og var kallaður Jón ríki.
Hann var sjálfseignarbóndi og talinn allvel í
álnum.
Þóra var eina barn þeirra sem upp komst en sonur
þeirra Jón, sem var ári eldri en systir hans, dó
sex ára gamall.
Gunnlaugur Þorvaldsson fæddist á Ingvörum og
voru foreldrar hans Þorvaldur Sigurðsson og
Hólmfríður Þorvaldsdóttir.
Þorvaldur var skráður bóndi á Þingvörum frá 1760
til æviloka og var bú hans lítið.
Eftir lát Þorvaldar bjó Hólmfríður áfram á
Ingvörum til 1788, síðan í Gljúfrárkoti í
Svarfaðardal til 1798 og loks á Hverhóli í
Svarfaðardal til 1803. Þeim hjónum búnaðist vel
og Þóra sýndi góða búhyggni eftir Iát manns síns
og naut þess að vera einkabarn efnaðs föður,
eftir því sem fram kemur í formála
bókarhöfundar.
Margar sögur eru til af Krossaættarniðjum og er
þar að finna fjölmarga þjóðþekkta einstaklinga,
sem koma kunnuglega fyrir sjónir af þeim á
fjórða þúsund persónum sem myndir eru af í
bindunum tveim. Auk þess er þar að finna fjölda
gamalla mynda af bæjum eldri niðja og
yfirlitsmyndir úr sveitum, þorpum og kaupstöðum
sem við sögu koma. Mál og mynd gefur verkið út
og hefur hvergi til sparað að gera það hið besta
úr garði, hvað snertir alla heimildasöfnun,
útvegun mynda og að ytra útliti. |