Ráðgátur á GamanOgalvara

Ráðgátan um Mary Celeste

AÐ MORGNI 4. desember 1872 kom einn skipverja á briggskipinu Dei Gratia frá Kanada auga á segl við hafsbrún. Þennan morgun var kanadíska briggskipið um það bil 300 sjómílur vestur af Portúgal og var ferðinni heitið til Gíbraltar. Veður var stillt og sjólítið, sem var kærkomin tilbreyting fyrir skipverja því Dei Gratia hafði lent í hverjum storminum af öðrum á 19 daga siglingu frá New York.
Fjarlægðin milli skipanna styttist óðum þó hægt gengi vegna þess hve verður var stillt. Hið ókunna skip hafði öll segl uppi og kvikaði ekki frá stefnu sinni. Allt virtist með felldu þar til það allt í einu fór yfir stag með svo miklu reiðileysi að áberandi var.

Einkennileg sigling


– Hún hlýtur að vera með bilað stýri, tautaði Deveau stýrimaður.
– Þeir hefðu þá lagt til og gert við það, svaraði Morehouse skipstjóri stuttur í spuna og seildist eftir kíkinum. Þó að hann grandskoðaði skipið hátt og lágt kom hann hvergi auga á nokkra hreyfingu um borð. Er skipið var komið í kallfæri tók hann kallarann og raust hans barst yfir hafflötinn. En ekkert svar barst frá aðkomuskipinu.
 
Eftirvæntingin um borð í Dei Gratia hafði nú breyst í geig og ótta. Menn voru nú ekki í nokkrum vafa um að þarna færi skip sem plága hefði komið upp í og væru skipverjar allir ósjálfbjarga. Er þeir réru yfir á skipsbátnum bjuggust þeir við hinni versu aðkomu og er komð var að skipshlið kallaði stýrimaður nokkrum sinnum. Eina svarið sem barst var dragalegt marr í köðlum og rám. Og nú blasti nafn skipsins við: Mary Celeste – Boston.
 

Þeir réðust nú til uppgöngu ekki lausir við hik, því allt benti til að þeim mundir mæta óhugnanleg sjón. En á þiljum Mary Celeste var hins vegar ekkert óvenjulegt að sjá er upp var komið. Kaðlar voru hringaðir og vel frá öllu gegnið. Stýrimaðurinn veitti því athygli að tjörupensill lá á hálftjargaðri fjöl og leit þetta út eins og skipverji hefði brugðið sér frá verki sínu og kæmi aftur á hverri stundu. Deveau stýrimaður kallaði aftur og skelkuð rotta hljóp fram þilfarið. Þetta vakti hjá honum ákveðinn grun. Hann gekk að borðinu og snerti við tjörunni. Hún var alveg þurr, og greinilegt að hlaupið hafði verið frá verkinu fyrir mörgum dögum.
 

Allt í stökustu reglu –
en áhöfnin horfin


Nú tóku þeir eftir því að annar lestarhleri skipsins hafði verið sprengdur upp en farmurinn, sem var eikartunnur virtist alveg óhreyfður. Ef til vill höfðu hinir ókunnu skipverjar verið að viðra lestina. Þeir rannsökuðu nú skipið. Í borðsalnum var dekkað borð og voru matarleifar á diskum eins og hlaupist hefði verið frá borðhaldinu í miðjum klíðum. En maturinn var tekinn að rotna. Í klefa skipstjóra voru barnaleikföng um allt gólf og þar stóð saumavél á borði. Upp á saumavélinni var fingurbjörg – sem bar þess glöggt vitni að skipið hafði verið yfirgefið í blíðviðri. Allt var í stökustu reglu um borð og leiðabókin lá á sínum stað. Stýrimaður fletti upp í henni og las síðusut færsluna sem færð hafði verið 25. nóvember – eða níu dögum fyrr . . .
 
Dei Gratia og Mary Celeste komu til Gíbraltar rétt fyrir jólin. Hafði Morehouse skipstjóra tekist að sigla báðum skipunum til hafnar þó þannig yrðu áhafnir í knappasta lagi. Hann mætti þegar mikilli tortryggni og var spurður í þaula er hann gaf sjódómnum skýrslu. Orðrómur komst á kreik að hann hefði staðið að grimmúðlegu sjóráni og látið myrða alla áhöfn Mary Celeste – menn fundu hreinlega enga aðra skýringu á hvarfi skipshafnarinnar. Morehouse skipstjóra tókst að hreinsa sig af þessum hroðalega áburð, sem auðvitað var alveg úr lausu lofti gripinn. Staðreyndin var að Mary Celeste hafði siglt mannlaus í tíu sólarhringa og einginn vissi hvað um áhöfnina hafði orðið. Brátt var nafn skipsins heimsþekkt en hið einkennilega hvarf skipshafnarinnar reyndist torleyst ráðgáta.
Margar skýringar hafa verið settar fram um hvað hafi gerst um borð í Mary Celeste – misjafnlega viturlegar eins og gengur. Tíu manns höfðu verið um borð í skipinu er lagt var út höfn: Benjamin S. Briggs skipstjóri, stýrirmennirnir Richardson og Gilling, fimm hásetar, kona skipstjórans, Sarah Briggs, og tveggja ára dóttir þeirra, Sophia. Farmur Mary Celeste var spíritus og olía, og reyndist óhreyfður. Eigur skipverja voru einnig á sínum stað. Ekkert fannst sem benti til að um sjórán hefði verið að ræða en greinilegt var að áhöfnin hafði yfirgefið skipið í skyndingu. Auk lífbátsins, sem var um borð er áhöfnin af Dei Gratia kom um borð, hafði léttbátur verið meðferðis í Mary Celeste – en hann var horfinn. Einnig voru skipsskjöl, sjóúr og sextantur horfin úr skipinu og má telja nokkuð víst að þetta hefur Briggs skipstjóri gripið með sér er hann fór frá borði í léttbátinn.
 

Sögusagnir og
ólíkindaskýringar


Fjölmargar sögusagnir mynduðust um Mary Celeste og voru þær gjarnan hafðar eftir einhverjum sem átti að hafa komist af – en undantekningarlaust fundust þessir ágætu skipbrotsmenn ekki í áhafnarskrá skipsins. Árið 1029 kom út bók sem að megninu til byggði á frásögn "skipbrotsmannsins" John Pemerton, er þóttist hafa verið í áhöfn Mary Celeste, og varð hún metsölubók beggja vegna Atlantshafsins. Það sannaðist þó fljótlega að John þessi Pemerton hafði aldrei um borð í skipið komið, enda var frásögn hans næsta reyfarakennd. Árið 1884 birtist smásaga í bresku tímariti eftir ungan lækni, Arthur Conan Doyle, og var þetta einhver fyrsta ritsmíð hans. [A. C. Doyle varð síðar frægur fyrir sögur sínar af leynilögreglumanninum Sherlock Holmes – Doyle varð einnig einn af frumkvöðlum spíritismans] Í sögunni var lauslega stuðst við heimildir af fundi skipsins, en sagan var að öðru leyti skáldskapur. Doyle misritaði nafn skipsins Marie Celeste og hefur sú misritun lengi loðað við síðan.
 
Menn hafa verið óþreytandi við að finna lausn ráðgátunnar. Sumir héldu því fram að hræðilegur sæormur hefði sest að skipinu og gætt sér á áhafnarmeðlimum, einum af öðrum. En eftir að menn misstu almennt trú á tilvist sæskrímsla hafa aðrar ólíkinda-skýringar komið fram. Frásagnir eru til þess efnis að fljúgandi diskar hafi lent á sjónum við hliðina á skipinu og hreinlega numið áhöfnina á brott. Þá eru þeir menn til sem fullyrða að Mary Celeste hafi siglt inn í fimmtu víddina og þar hafi áhöfnin stigið frá borði í fjarlægri framtíð – eða fjarlægri fortíð.

 

 

Ráðgátur á GamanOgAlvara

Share on Facebook

 Deila á Facebook.

 

 

 Deila á Twitter
 

©2008 Sigfús Sig. Iceland@Internet.is