Að hverfa
Samkvæmt niðurstöðum nýrra rannsókna mun Titanic
hverfa mun hraðar en áður hefur verið talið.
Nokkrir vísindamenn hafa vitað af tilvist
bakteríanna í nokkurn tíma, en segja nú að þeir
hafi áður vanmetið þær.
„Árið 1995 spáði ég því Titanic myndi lifa í
þrjá áratugi í viðbót,“ segir Henrietta Mann,
prófessor í byggingaverkfræði við Dalhousie-háskóla
í Halifax í Kanada. „En skipið er að hverfa mun
hraðar núna.“
Mann segir að innan fárra ára muni skipsflakið
fræga hverfa. „Á endanum verður ekkert eftir
nema ryðgað stál,“ segir hún.
Frægt skip
RMS Titanic lagði af stað í jómfrúarferð sína
til New York frá höfninni í Southampton á
Englandi hinn 12. apríl 1912. Skipið var við
byggingu stærsta hreyfanlega mannvirki heims.
Að kvöldi 14. apríl sigldi risaskipið á
borgarísjaka í Norður-Atlantshafinu. Jakinn reif
gat á neðanvert skipið. Meira en þúsund manns
drukknuðu þá um nóttina þegar skipið sökk.
Þetta er líklega frægasta sjóslys sögunnar og
óteljandi bækur hafa verið skrifaðar um
atburðinn.
Árið 1997 dustaði heimsbyggðin rykið af sögunni
þegar kvikmyndin Titanic eftir James Cameron kom
út. Myndin vann til ellefu Óskarsverðlauna en
hún skartaði Leonardo DiCaprio og Kate Winslet í
aðalhlutverkum.
Naga ryðkerti
Vísindamenn frá Dalhousie-háskóla og Háskólanum
í Sevilla á Spáni fundu bakteríuna í svokölluðum
„ryðkertum“ (e. rusticles) í flaki Titanic. Það
eru ryðmyndarnir sem svipar til grýlukerta eða
dropasteinum í hellum að útliti. Ryðkertin
myndast þegar smíðajárn oxast í hafinu og eru
holótt sem þýðir að sjórinn smýgur í gegnum og
þau og tærir hratt. Vísindamenn segja að
bakteríurnar vinni svo enn meira á og muni á
endanum breyta ryðkertunum í ryk.
„Þetta er auðvitað aðferð móður náttúru, hún
endurvinnur járnið og skilar því aftur til
náttúrunnar,“ segir Henrietta Mann.
Uppgötvaðist 1985
Menn vissu ekki í rúm 70 ár hvar á hafsbotninum
flakið af Titanic lægi. Það var ráðgáta þangað
til bandarísk-franskur rannsóknarleiðangur fann
flakið árið 1985 en það liggur um 500 kílómetrum
suðaustur af Nýfundnalandi. Leiðangursmenn
uppgötvuðu að skipið hafði brotnað í tvennt.
Síðan þá höfum við séð ógrynni mynda af skipinu
þar sem það liggur á hafsbotni, sem birtust
meðal annars í kvikmyndinni frá 1997. Það er
auðvitað ekki auðvelt verk að komast niður á
þetta dýpi en vonast er til þess að framtíðin
leiði í ljós betri tæki og búnað svo að
heimsbyggðin geti virt betur fyrir sér botn
hafsins. En nú virðist hins vegar stutt í að
flakið hverfi okkur alveg.
Tækifæri fyrir vísindamenn
En fátt er svo með öllu illt að ei boði nokkuð
gott. Tæring flaksins mun án efa hafa í för með
sér mikið og nytsamlegt rannsóknarstarf þar sem
vísindamenn munu átta sig betur á bakteríunum.
Það gæti orðið mikilvægt til að uppgötva leiðir
til að vernda skip í framtíðinni.
„Við ímyndum okkur gjarnan að þessi frægu
skipsflök á hafsbotninum séu tímahylki sem liggi
frosin í tíma, en í raun eru um að ræða
allskonar gerðir af flóknum vistkerfum sem
nærast á þeim, jafnvel þarna á botninum á þessu
gríðarlega stóra og dimma hafi,“ segir Don
Conlin, safnvörður á Atlantshafsminjasafninu í
Halifax í Kanada.
Grein af DV.is, birt 13 janúar 2011
|