Það var um miðjan dag. Ali lá á mottunni sinni. Hann hnerraði. Hæna, sem blundað hafði nálægt honum, gargaði, þaut út úr herberginu og fann sér stað í miðju hringlaga moldarflagi undir fíkjutrénu. Hann hlýddi um stund á þrumurnar úr fjöllunum sunnan við bæinn og ákvað að setjast upp, því að hann myndi ekki geta sofnað aftur fyrr en um miðnættið. Handan við reyrviðarvegginn var bróðir hans í samræðum við El Medhi, einn mannanna sem óku fólki úr bænum á vögnum upp eftir. Af verönd kaffihússins mátti renna augum yfir kvalda, rauða jörðina með eldgömlum ólífutrjám og niður að dimmum hellunum undir bæjarmúrunum. Yfirleitt þótti ferðamönnum útsýnið tilkomumikið. Þeir leigðu sér einn af gömlu vögnunum, sem biðu niðri í bænum, og létu aka sér upp bugðóttan veginn, sem bakaðist allan daginn í sólskininu. Ferðin upp að kaffihúsinu tók tæpa klukkustund. Þar sátu þeir undir tíglagrindinni í skugga vínviðarins og drukku te eða bjór. Ekillinn gaf hestunum vatn, og fyrir ljósaskipti héldu þeir af stað til baka. Á sunnudögum komu margir vagnar og bifreiðar. Kaffihúsið var fullt allan daginn. Bróðir hans, sem átti kaffihúsið og gætti reikningshaldsins og peninganna, sagðist græða meira á sunnudegi en alla hina daga vikunnar samanlagt. Ali dró það í efa, ekki vegna þess að það væri svo ólíklegt, heldur vegna þess að bróðir hans sagði það. Það var óhagganleg staðreynd að bróðir hans var eldri en hann og hafði því erft kaffihúsið eftir föður þeirra. Andspænis svo hróplegu óréttlæti var ekkert hægt að gera. Né hafði hann áhuga á nokkru sem bróðir hans hafði fram að færa. Bróðir hans var eins og veðrið, maður fylgdist með því og var ofurseldur duttlungum þess. Þetta stóð skrifað, en það var ekki þar með sagt að ekki mætti breyta því. Hann hallaði sér upp að veggmottunni og teygði úr sér. Bróðir hans og El Mehdi voru að drekka bjór. Hann var viss um það vegna þess hvernig þeir lækkuðu róminn í hvert skipti sem eitthvert hljóð barst að utan. Þeir vildu geta falið glösin í skyndi ef einhver kæmi nærri dyrunum, svo að þeir hlustuðu grannt meðan þeir mösuðu saman. Hann hafði andstyggð á þessu barnalega laumuspili, spýtti á gólfið við fætur sér og hrærði með berri tánni í hvítum hrákanum. Þruma glumdi við úr suðurfjöllunum, ekki háværari en langvinnari en fyrr. Það var fullsnemmt að regntíminn hæfist, en þó gæti gert rigningu. Hann rétti út höndina eftir vatnskrukkunni og drakk vænan teyg. Síðan sat hann grafkyrr nokkra hríð og horfði á innrammaða mynd af soldáninum sem hékk á veggnum andspænis honum. Aftur buldi við þruma, enn varla neitt hærri, en í þetta sinn greinilega nálægari og hljóðið nærgöngulla. Það var eins og manneskja væri að læðast að laumulega. Lófaklapp heyrðist utan af veröndinni og karlmannsrödd hrópaði: "Garçon!" Bróðir hans fór út, og hann heyrði El Medhi svelgja afganginn af bjórnum og hraða sér síðan á eftir honum. Innan skamms tilkynnti kvenrödd að það ætlaði að fara að rigna. Þá hrópaði El Medhi "Hott, hott!" á hesta sína, og það ískraði í vagninum er hann lagði af stað niður veginn. Eftir að gestirnir voru farnir, hélt bróðir hans kyrru fyrir úti. Ali gekk hljóðlega að dyrunum og sá hann standa við brjóstvörnina með hendur fyrir aftan og horfa yfir bæinn. Hinum megin á veröndinni húkti pilturinn sem þvoði glösin og skúraði gólfið. Hann var með lokuð augu. Lítið heyrðist neðan úr bænum. Stöku sinnum flaug fugl ofan af hæðinni á bakvið og stakk sér ofan í dalinn. Himinninn var dökkur. Bróðir hans sneri sér við og sá hann standa í dyragættinni. "Svafstu?" "Já." "Það er að fara að rigna."

"Incha' Allah." "Hlustaðu nú." Bróðir hans rétti upp höndina og hann leit til hliðar. Í fjarska mátti greina óminn af röddum litlu strákanna, sem hlupu um götur bæjarins og sungu lagið til Sidi Bou Chta, sem þeir sungu alltaf rétt áður en byrjaði að rigna. "Já." Nú voru þrumurnar yfir nálægustu fjöllunum. Bróðir hans nálgaðist dyrnar og Ali vék til hliðar til að hleypa honum framhjá. "Nú lokum við," sagði bróðir hans. Hann kallaði til drengsins sem tók til við að bera stólana og borðin inn í herbergið þar sem þeim var staflað. Ali og bróðir hans sátu á madressunni og geispuðu. Þegar drengurinn var búinn, lokaði hann dyrunum, setti hengilásinn fyrir. Síðan kom hann inn í herbergið og fór að blása í glæðurnar með fýsibelgnum. Hann bar þeim svo báðum glas af tei. "Farðu út í hús. Við borðum snemma," sagði bróðir hans. Drengurinn fór út. Nú heyrðist þruma beint yfir þeim. Þeir litu hvor á annan. Ali sagði: "Ég skal loka húsinu. Drengurinn er bjáni." Litla húsið var á bakvið kaffihúsið, byggt upp við lága klettinn rétt fyrir neðan veginn. Þegar hann var kominn að fíkjutrénu heyrði hann bróður sinn tala við einhvern. Hann varð undrandi og nam staðar til að hlusta. Stórir regndropar tóku að falla víðs vegar ofan í rykið. Það var erfitt að heyra hvað bróðir hans sagði. Hann gekk inn í húsið. Þarna bjó enginn nema þeir tveir og drengurinn, sem svaf fyrir utan. Það var aldrei mjög hreint hjá þeim. Ef bróðirinn hefði nú bara fengist til að kvænast, þá hefði Ali haft afsökun fyrir að fara burt. En þangað til var það ómögulegt, því að faðir hans hafði sagt honum að vera kyrr og hjálpa bróður sínum við kaffihúsið. Allt sem hann fékk að launum var skítugt herbergi og vondur matur sem drengurinn eldaði handa þeim. Hins vegar þegar bróðir hans gekk gegnum hverfið í Moulay Abdallah var honum fagnað af konunum í hverju húsi. Peningarnir fóru í armbönd handa þeim og vín og bjór handa vinum hans. Fyrir utan þessar konur, sem hann eyddi flestum nóttum með, var alltaf einhver heiðvirð stúlka sem hann vonaðist til að geta tælt. Það mistókst yfirleitt, en ósigrarnir æstu bara upp áhuga hans. Um þessar mundir var það Kinza, dóttir kaupmanns frá Taza, sem hann var að stíga í vænginn við. Hún hafði veitt honum stutt samtöl á fáförnum öngstrætum með þjónustustúlku á verði fáein skref frá. Eitt sinn hafði hann hitt hana í ljósaskiptunum fyrir utan Bab Segma og tekið utan um hana (eftir að vinnukonan fékkst til að horfa í hina áttina), og hann hafði meira að segja átt t^ete-Â-t^ete með henni í bakherbergi á kaffihúsi. Þá hafði hann lyft blæjunni hennar og kysst hana. En hún hafnaði frekari atlotum og hótaði, ef hann beitti hana valdi, að kalla á þjónustustúlkuna sem stóð fyrir framan dyrnar. Eftir að hún hafði þegið fjölmargar gjafir, lofaði hún honum öðrum slíkum einkafundi, svo að hann lifði enn í voninni. Ali vissi allt um líf bróður síns og um Kinzu, því að þótt bræður geti ekki rætt slík málefni sín á milli, þá er fullkomlega eðlilegt að ræða þau við hvern annan sem er. Hann vissi allt um Kinzu og vonaði að bróður sínum yrði ekkert ágengt með hana. Nú fór rigningin vaxandi. Hann lokaði gluggunum svo að vatnið kæmi ekki inn. Síðan, bæði út úr leiðindum og eins af því að hann var langaði að vita hver væri kominn á kaffihúsið, þá gekk hann yfir opna svæðið sem skildi að byggingarnar tvær, og læddist aftur inn í bakherbergið. Handan við skilvegginn var á ný verið að blása eldi í glæðurnar, í þetta sinn var það bróðir hans sem gerði það. "Ég er mjög hrifinn af teinu ykkar hér í Marokkó," sagði karlmannsrödd. Þeir töluðu frönsku. Bróðir hans sagði: "Mér finnst bjór bestur." "Fáðu þér aðra flösku," sagði ókunni maðurinn rausnarlega. "Skálum fyrir því að rigningunni sloti. Ef hún heldur áfram kemst ég ekki niður í bæ fyrir myrkur." Ali reyndi að kíkja gegnum rifurnar til að sjá hvers konar maður það væri sem hefði gengið alla leið upp að kaffihúsinu. En maðurinn sat í gættinni og horfði út svo að hann sá aðeins baksvipinn. "Við erum fegnir rigningunni," sagði bróðir hans. "Hver dropi færir okkur fé. Fellahin sé þökk." "Oui, bien s^ur sagði ókunni maðurinn án áhuga. Þrumurnar voru liðnar hjá, en það hellirigndi. Brátt tók þakið að leka og bunaði vatn ofan á moldargólfið í einu horni herbergisins. Vegna þessa aukna hávaða var erfiðara að heyra hvað þeir sögðu. Hann lagði eyrað fast við reyrþilið. "Er Belgía ekki nálægt Frakklandi?" spurði bróðir hans. "Næsti bær við." "Er það gott land?" "Já, já." Bróðir hans rétti manninum teglas. "Fáðu þér aðra flösku af bjór," sagði maðurinn. Ali heyrði flösku opnaða og tappa detta á dyrahelluna. "Hvað er þetta?" spurði bróðir hans, röddin logaði af áhuga. "Bara töflur. Ef ég er taugaóstyrkur tek ég eina. Þá líður mér betur. Ef ég get ekki sofnað, þá tek ég tvær." "Og sofnarðu þá?" "Eins og ungbarn." Nú varð þögn. Síðan spurði bróðir hans: "Myndu þær hafa þau áhrif á hvern sem er?" Ókunni maðurinn hló. "Auðvitað," sagði hann. "Sumir gætu þurft að taka þrjár, aðrir bara eina." "Hvað sefur maður lengi af þeim?" "Alla nóttina." "Ef einhver kæmi við mann, myndi maður þá vakna?" "Ha? Já." "En ef maður tæki fjórar eða fimm?" "Oh,lÂ,lÂ!" Þá gætir hestur troðið á mér án þess að ég yrði var við. Það er of stór skammtur." Nú varð löng þögn, og Ali heyrði aðeins hávaðann í rigningunni allt í kring. Vatnið sem lak gegnum þakið var búið að ryðja sér farveg yfir moldargólfið fram að bakdyrunum. Öðru hverju ómuðu fjarlægar þrumur frá hæðunum í norðri. Loftið sem barst inn um dyrnar var svalt og þrungið jarðarlykt. Skyndilega sagði bróðir hans: "Það er að verða dimmt." "Ég býst við að þú viljir fara að loka." "Oh, ne t'en fais pas!" sagði bróðir hans hlýlega. "Vertu kyrr þangað til hættir að rigna." Ókunni maðurinn hló. "Það er fallega boðið, en ég er hræddur um að ég verði hvort sem er blautur, því að það styttir ekki upp." "Nei, nei!" æpti bróðir hans, kominn ákefðarhljómur í rödd hans. "Bíddu fáeinar mínútur. Það styttir bráðum upp. Svo þykir mér gaman að spjalla við þig. Þú ert ekki eins og Frakki." Maðurinn hló aftur. Hann virtist ánægður með hrósið. Þá heyrði Ali bróður sinn segja feimnislega: "Þessar töflur, hvar gæti ég fengið glas af þeim?" "Ég fékk þær hjá lækninum mínum í Belgíu, en ég ímynda mér að þú gætir fengið lækni hér til að skrifa þau út á lyfseðli." "Nei," sagði bróðir hans í vonleysistón. "Hvað ætlar þú að gera við þær? Þú lítur ekki út fyrir að eiga við svefnleysi að stríða." Bróðir hans tyllti sér við hlið ókunna mannsins. "Það er ekki það," sagði hann og hvíslaði næstum. Ali rýndi milli reyrstilkanna og reyndi að lesa af vörum bróður síns. "C'est une fille. Ég gef henni allt mögulegt. Hún segir alltaf nei. Ég var að hugsa um, ef ég gæti . . ." Maðurinn greip fram í fyrir honum: "Ef þú gefur henni nógu margar af þessum, þá getur hún ekki sagt bofs." Hann hló illkvittnislega. "Hérna. Komdu með lófann." Tautandi einhver óskiljanleg þakkarorð reis bróðir hans á fætur, líklega til að sækja dós eða umslag undir töflurnar. Ali flýtti sér út um dyrnar, gegnum rigninguna og yfir í hitt húsið, þar sem hann skipti um skyrtu, breiddi þá blautu á púða og kveikti á lampanum. Síðan fór hann að lesa, með nokkrum erfiðismunum, dagblað sem gestur hafði skilið eftir daginn áður. Nokkrum mínútum síðar kom bróðir hans inn, ánægður á svip og dálítið ábúðarfullur. Það rigndi mestalla nóttina. Í dögun, þegar þeir fóru á fætur, var himinninn samt orðinn heiður. Bróðir hans drakk kaffið sitt í flýti og fór út. Hann kvaðst mundu koma aftur um hádegisbil. Tvenn hjón komu á kaffihúsið þennan morgun, en þar sem þau pöntuðu bjór þurfti drengurinn ekki að kveikja eldinn. Nokkru eftir tólf kom bróðir hans aftur. Ali leit upp á andlit hans þegar hann kom inn um dyrnar og sagði við sjálfan sig: "Nú hefur eitthvað gerst." En hann lést ekki hafa tekið eftir neinu og sneri sér undan eftir að hafa heilsað honum eins og ekkert hefði í skorist. Hann vissi að bróðir hans myndi ekki segja honum neitt, hvað sem á seyði væri. Eftir hádegið gerði afbragðsveður. Það komu fjölmargir gestir eins og alltaf þegar veður og skyggni var gott. Sami svipurinn var á bróður hans. Hann bar bakkana með teglösunum út á veröndina eins og svefngengill og forðaðist að líta í augun á viðskiptavinunum. Í hvert skipti sem einhver kom og gekk inn um vafningsviðarhliðið út á veröndina, leit helst út fyrir að bróðir Alis ætlaði að hlaupa og stökkva fram af brjóstvörninni. Eitt sinn þegar Ali sá hann reykja, tók hann eftir að höndin skalf svo mikið að hann gat varla borið vindlinginn að vörum sér. Hann leit snöggt í aðra átt svo að bróðir hans sæi ekki að hann var að horfa á hann. Þegar kvöldbænakallið var hljóðnað og síðasti vagninn hafði skrölt niður veginn, bar drengurinn borðin og stólana inn fyrir og sópaði gólfið á veröndinni. Ali stóð í gættinni. Bróðir hans sat á brjóstvörninni og horfði niður yfir ólífutrén í dvínandi birtunni. Bærinn fyrir neðan sökk dýpra og dýpra í djúp skugganna milli hæðanna. Bifreið kom eftir veginum og nam staðar. Ali sá höfuð bróður síns rykkjast upp mót kvöldhimninum. Tveimur bílhurðum heyrðist skellt. Bróðir hans reis á fætur, tók tvö hikandi skref og settist síðan niður aftur. Ali færði sig innar í herbergið, fjær dyrunum. Það var enn næg birta til að sjá að mennirnir tveir, sem gengu yfir veröndina, voru lögregluþjónar. Án þess að smeygja sér í ilskóna, hljóp hann berfættur gegnum bakherbergi kaffihússins yfir auða svæðið og inn í hitt húsið. Hann lagðist á madressu sína móður og másandi. Drengurinn var inni í eldhúsi að hafa til kvöldmatinn. Ali lá þarna lengi. Hann hugsaði ekki um neitt en virti fyrir sér kóngulóarvefina í loftinu bærast fram og til baka í gustinum. Honum virtist svo langur tími hafa liðið að hann hélt að mennirnir tveir hlytu að hafa farið burt án þess að hann heyrði í þeim. Hann læddist að dyrunum. Drengurinn var enn í eldhúsinu. Ali gekk út. Krybburnar sungu allt um kring og tunglsljósið var blátt að sjá. Hann heyrði raddir á veröndinni. Hann læddist hljóðlega inn í bakherbergi kaffihússins og lagðist á mottuna. Lögreglumennirnir voru að gera gys að bróður hans, en ekki góðlátlega. Raddir þeirra voru hrjúfar og þeir hlógu of hátt. "Belgíumaður, hvorki meira né minna!" æpti annar með uppgerðarundrun. "Hann hefur bara svifið af himnum ofan eins og engill, bien s^ur, með barbitúrlyf í hendinni. Og enginn sá hann nema þú." Ali tók andköf og stökk á fætur. Síðan lagðist hann ofurhægt niður aftur, dró varla andann en hlustaði. "Enginn," sagði bróðir hans lágri röddu. Það hljómaði eins og hann hefði hendurnar fyrir andlitinu. "Hann sagði að hún myndi bara sofna." Þetta þótti þeim drepfyndið. "Það væri synd að segja að hún hefði ekki gert það!" sagði annar þeirra loksins. Nú varð raddblær þeirra höstugur og tónninn ruddalegur: "Allez, assez! On se débine!" Þeir stóðu upp og kipptu honum líka á fætur. Meðan þeir ýttu honum áleiðis að bifreiðinni, var bróðir hans enn að malda í móinn: "Ég vissi það ekki. Hann sagði mér það ekki." Vélin var sett í gang, þeir sneru bifreiðinni við og óku niður veginn. Brátt yfirgnæfði krybbusöngurinn vélarhljóðið. Ali lá grafkyrr dágóða stund. En hann var orðinn svangur og hélt því inn í húsið að borða kvöldmatinn sinn.

 

SMÁSAGA EFTIR
PAUL BOWLES

ÖRNÓLFUR ÁRNASON ÞÝDDI

 

Deila á Facebook.    Tweet  Deila á Twitter