Daginn sem gamli Jakob í
Brekkubænum dó var
aftakaveður. Hann rauk
upp síðdegis með roki og
rigningu þvert ofan í
alla spá. Jakob hafði
dottað undir skrafþætti
í útvarpinu en fór svo á
fætur, slökkti á
útvarpinu og staulaðist
út að glugganum. Fætur
hans voru dofnir af elli
svo hann hafði ekki
lengur samband við gólf
og jörð. Það samband
hafði raunar aldrei
verið mjög sterkt. Honum
líkaði betur að finna
kvikan sjó undir fótum
sér og enn steig hann
ölduna hálfum áratug
eftir að hann kom síðast
á sjó.
Hann settist í gamla
stólinn við gluggann og
hóstaði þurrum hósta sem
hafði plagað hann síðan
þau fluttu í nýja húsið
fyrir fimm árum, um
svipað leyti og kulvísin
fór að setjast að honum
eftir fimmtíu ára
hrakninga á sjó. Hitinn
frá rafmagnsofninum
undir glugganum gerði
ekkert annað en þurrka
slímhúð öndunarfæra hans
þar sem hann horfði á
regnið lemja utan
rúðuna. Hann sá ekki
lengur út á sjóinn síðan
nýja hverfið reis í
Brekkubæjartúninu.
Krepptum fingrum opnaði
hann gluggann, sem var
af þeirri tísku að gefa
aðeins litla rifu neðst,
en það nægði til að
regndroparnir náðu inn á
hendur hans og báru með
sér daufan sjávarilm. Í
því kom Jóna
tengdadóttir hans inn og
spurði með nokkrum
þjósti hvort hann ætlaði
að forkela sig með
gegnumtrekknum, en
blíðkaðist svo og bað
hann koma inn í eldhús
og fá sér kaffisopa.
Henni var heldur vel við
tengdaföður sinn.
Hún var að elda kjötsúpu
og sölt angan af kjöti
og grænmeti deyfði
snöggvast söknuð gamla
mannsins eftir
sjávarlyktinni. Gufan af
súpunni gerði loftið
rakt og hann fann til
vellíðunar þar sem hann
sat við eldhúsborðið
andspænis tengdadóttur
sinni og sötraði heitt
kaffið. Þau sögðu
ekkert.
Jakob hafði ótal sinnum
lent í svona veðri og
verra á smákænum. Þessi
reynsla hans sjálfs af
sjávarháskanum gerði
honum á einhvern hátt
auðveldara að bægja
áhyggjunum frá. Ef til
vill var það þó fyrst og
fremst sljóleiki
ellinnar sem róaði huga
hans. Sljóleiki sem
tengdadóttir hans naut
ekki, hún hafði ekkert
til að bægja áhyggjunum
frá, aðeins svolitla
reynslu í að halda þeim
í skefjum.
Það var svo sem ekkert
óeðlilegt að þeir væru
ekki komnir. Þeir höfðu
storminn á móti sér og
því tæki tímann sinn að
komast. Svalur gustur
barst inn í eldhúsið
þegar börnin komu inn.
„Við skulum fá okkur að
borða,“ sagði Jóna. Það
var orðið nær aldimmt
úti. Hún veiddi rófur,
kál og kjöt upp úr
pottinum og jós í skál.
Það rauk af súpunni og
móða settist innan á
rúðurnar. Börnin tóku
hraustlega til matar
síns. Gamli maðurinn
glamraði með skeiðinni
við diskbrúnina og
hallaði sér fram svo að
styttra yrði að bera
hana upp að munninum.
Súpan yljaði honum sem
snöggvast að innan.
Slagviðrið beljaði án
afláts á húsinu. Börnin
skvöldruðu í kapp við
tilkynningalesturinn í
útvarpinu, en móðir
þeirra hastaði á þau
þegar fréttirnar
byrjuðu. Fréttir af
óveðrinu víða um land.
Hún fór að vaska upp.
Ósjálfrátt lét hún
glamra hátt í
uppvaskinu.
Og þá heyrði hún
raddirnar. Háværar
raddir og þrír skuggar
gengu fyrir
eldhúsgluggann. Þeir
hlógu þegar þeir hurfu
fyrir hornið. Og svo
heyrðust bakdyrnar
opnaðar, þeir stöppuðu
af sér. Jóna flýtti sér
fram. Þeir stóðu í
vaskahúsinu þrír
veðurbarðir menn.
Bleytan rann af þeim,
þeir hristu hana af sér
og gerðu að gamni sínu.
Jóna kyssti bónda sinn
feginslega og sagði: „Nú
ætla ég að hita
kjötsúpuna.“
Þeir verkuðu sig og
gengu svo til borðs.
„Við fáum okkur snaps á
eftir strákar,“ sagði
Jakob yngri við félaga
sína. Hann heilsaði
föður sínum sem spurði
tíðinda, hvernig hefði
fiskast, hvar þeir hefðu
verið þegar hann rauk
upp. Meðan Jóna bar fram
kjötsúpuna fóru þeir að
segja frá. Þegar þeir
sáu að hann var orðinn
roklegur ákváðu þeir að
fara að dóla heim heldur
fyrr en vant var, en svo
hafði hvesst mjög
skyndilega. Þeir höfðu
storminn á móti og
miðaði því mjög hægt en
lentu aldrei í
alvarlegum vandræðum.
Þeir borðuðu súpuna og
feitt kjötið með
velþóknun og nutu ylsins
í eldhúsinu. Veðrinu
linnti ekki, það færðist
frekar í aukana. Þegar
þeir höfðu lokið
máltíðinni stóð Jakob
yngri upp og sótti
vodkaflösku: „Við fáum
okkur út í kaffið,
strákar.“" Jóna setti
þrjá bolla á borðið til
viðbótar við bolla gamla
mannsins og hellti í
alla fjóra. Maður hennar
fyllti á með
brennivíninu, síðast hjá
föður sínum. Það krimti
í gamla manninum þegar
hann ýtti bollanum móti
flöskunni. Þeir skáluðu
og Jakob yngri spurði
konu sína hvort hún
vildi ekki líka. Hún tók
kókflösku út úr
ísskápnum og blandaði í
glas. Hún lét það standa
hjá sér meðan hún þvoði
upp.
Þeir sátu kringum borðið
og sötruðu kaffið. Konan
stóð við eldhúsvaskinn
og sneri baki við
mönnunum. Þeir sáu hana
út undan sér vinna
rólega en hratt, aðeins
handleggirnir á
hreyfingu og
smáhreyfingar í öxlunum,
mittið, breiðar
mjaðmirnar og fæturnir í
kyrrstöðu nema þegar hún
þurfti að setja eitthvað
inn í skáp.
Þeir rifjuðu upp sögur
af sjónum og annarri
vinnu sem þeir höfði
stundað. Þeir rifjuðu
upp hvernig oft hafði
legið við slysi. Þeir
lýstu aðstæðum, nefndu
til þá sem komu við
sögu, oftar en ekki
þekktu þeir þá allir
nema um aðkomumann væri
að ræða eða atburðurinn
hefði gerst þegar þeir
sóttu vinnu í öðrum
landshlutum. Meðan þeir
rifjuðu upp sögur af
mönnum sem höfðu eða
næstum höfðu farið fyrir
borð eða lent í spili
eða við vinnu í landi
rétt sloppið við að fá
steypusíló í hausinn og
þar fram eftir götunum,
lauk Jóna við
uppþvottinn, leit til
barnanna sem horfðu á
sjónvarpið í stofunni,
sótti kók fram í
geymsluna og kom svo
aftur inn í eldhúsið,
settist á stól við
eldhúsbekkinn og kveikti
sér í sígarettu. Það var
blandað í kók og reykt.
Jakob gamli dreypti á
brennivíninu og tók í
nefið. Vindurinn hvein á
glugganum og frá
stofunni barst lágvært
hljóð frá sjónvarpinu,
tal, tónlist, ískur í
bifreiðum og
skothvellir. Í eldhúsinu
var haldið áfram að
segja næstumslysasögur
lágum rómi.
Atli sat við hlið Jakobs
gamla. Hann blés þykku
reykskýi útí loftið.
Hann reykti þessa sterku
dönsku vindla sem fást í
hverri sjoppu á Íslandi.
Hann rifjaði upp þegar
hann var á bát fyrir
sunnan og togvírinn
slitnaði og slengdist
með heljarafli við
höfuðið á skipsfélaga
hans, en strauk bara
kinnina og fleyðraði
hana, „þetta gerðist svo
snögglega að drengurinn
kastaði sér aldrei frá
heldur strauk ósjálfrátt
yfir kinnina með blautum
sjóvettlingnum og sveið
ofboðslega. En fleiðrið
var gróið eftir tvo
daga.“ Atli þagnaði og
bældi niður í minni sér
hitt slysið tveim árum
fyrr – þegar togvírinn
lenti í höfðinu á Óla
vini hans. Og í huga
gamla mannsins rifjuðust
upp atvik – þegar bátnum
hvolfdi og allir félagar
hans fórust en honum
tókst að halda sér á
kili þar til honum
skolaði upp í fjöru, eða
þegar þeir lentu í
brimgarðinum en komust
allir í land nema einn
sem lamdist í hel við
klettana. Hann þagði.
Gegnum reykjarsvæluna
fann hann vínlyktina,
angan kjötsúpunnar sem
enn sat í loftinu og
sætan ilminn af
uppþvottaleginum – það
var eins og allt það
skyn sem honum virtist
horfið hefði safnast
saman í lyktarskynið –
og gegnum alla þessa
lykt fann hann enn daufa
sjávarlykt af ungu
mönnunum. Eða var þetta
aðeins lykt sem sat í
honum frá því öldurnar
skoluðust yfir hann á
bátskilinum, í
brimgarðinum, þessa
mannsævi á sjó.
Honum var mál að pissa.
Hann ýtti við Atla sem
stóð upp og hleypti
honum fram fyrir. Hann
fór fram í vaskahúsið og
á klósettið þar. Það var
styttra. Við
klósettdyrnar hékk
sjógalli mannanna á
snaga, bleytan hafði
safnast í lítinn poll.
Þeir voru farnir að tala
um hvort veðrið færi
ekki að ganga niður.
Konan fór fram í stofuna
og slökkti á sjónvarpinu
sem stóð þögult og
myndlaust. Börnin voru
sofnuð.
Hann var lengi að pissa.
Það var ellin. Enginn
undraðist um hann fyrr
en eftir dágóða stund.
Þá var hann reyndar
búinn að ljúka sér af.
Hann lá í pollinum undir
sjógallanum.
Hann varð bráðkvaddur.

|

|
Deila
á Facebook. |
|
|
Deila á Twitter
|
|
|
|
|
|