Einu sinni
var karl sem átti þrjá syni.
Sá yngsti
hét Bárður og var alltaf kallaður Klaufa-Bárður.
Hann var alltaf hafður útundan og aðrir gerðu grín
að honum.
Dag
einn varð eldiviðarlaust í kotinu og elsti bróðirinn
var sendur út í skóg að höggva við. Móðir hans fékk
honum væna eggjaköku í nesti og vín á brúsa.
Þegar
pilturinn var kominn út í skóg,
kom
til hans gamall maður, lítill og gráskeggjaður.
Maðurinn heilsaði og mælti: „Ég er bæði svangur og
þyrstur, og það væri vel gert ef þú gæfir mér
ofurlítinn bita af eggjakökunni þinni og sopa úr
brúsanum.“ Pilturinn svaraði: „Ég held nú síður.
Nestið er varla nóg handa sjálfum mér.
Farðu
nú burt, karltetur.“ Svo hélt hann leiðar sinnar, en
karlinn stóð eftir þegjandi.
Nú kom
pilturinn að þeim stað í skóginum sem höggva skyldi
viðinn. Hann tók til starfa, en þá vildi svo
óheppilega til að hann missti takið á öxinni svo hún
lenti í handleggnum á honum. Þá varð hann að hætta
vinnu sinni og fara heim til að láta búa um sárið.
Þetta voru launin fyrir ógreiðviknina við gamla
manninn.
Nú var
næstelsti bróðirinn sendur af stað í sömu erindum.
Móðir hans lét hann
fá sams konar nesti og hinn hafði fengið, eggjaköku
og vínbrúsa. Pilturinn hélt af stað og hitti einnig
gamla manninn, sem bað hann um bita af eggjakökunni
og sopa úr brúsanum. Pilturinn svaraði á sama hátt
og elsti bróðirinn hafði gert, enda fór fyrir honum
á sama hátt. Þegar hann var nýbyrjaður á verkinu,
missti hann öxina sem lenti í lærinu á honum. Hann
varð því að skreiðast heim, eldiviðarlaus.
Þá fór
Klaufa-Bárður til föður síns og sagði: „Faðir minn,
leyfðu mér að fara út í skóg og höggva við.“ En
faðir hans svaraði: „Bræður þínir hafa báðir slasast
við skógarhöggið og því mun ekki fara betur fyrir
þér, því þú kannt ekki einu sinni að fara með öxi.“
En Bárður linnti ekki látum fyrr en faðir hans sagði
að lokum: „Jæja, farðu þá. Þú lærir þá kannski
eitthvað ef þér hefnist fyrir að vera svona heimskur
og þrjóskur.“ En móðir hans gaf honum þurra
brauðskorpu og súra mysu í nesti.
Þegar
Bárður kom út í skóg, kom Gráskeggur gamli til hans,
heilsaði og bað
hann að gefa sér bita af nestinu og sopa úr
brúsanum. Bárður sagði: „Ég hef nú ekki annað en
þurrt brauð og súra mysu, en þér er guðvelkomið að
njóta þess með mér.“ Svo settust þeir báðir niður.
En þegar Klaufa-Bárður tók upp
nestið
var brauðskorpan orðin að ljúffengri eggjaköku og
súra mysan að ljúffengu víni. Þeir tóku nú til
snæðings og að því loknu mælti Gráskeggur: „Vegna
örlætisins sem þú sýndir, með því að deila með mér
því litla nesti sem þú hafðir, skal ég gera þig
hamingjusaman. Þarna í skógarjaðrinum stendur gamalt
tré sem þú skalt höggva. Í rótum trésins muntu finna
grip sem þú skalt taka með þér og mun hann verða þér
til gæfu.“ Að svo mæltu kvaddi Gráskeggur og hélt
leiðar sinnar.
Bárður
fann tréð sem ráskeggur hafði bent honum á og felldi
það. Í rótum trésins fann hann gæs með gylltar
fjaðrir og tók hana með sér. Á leiðinni kom hann að
veitingahúsi og þar sem farið var að kvölda ákvað
hann að fá sér gistingu þar.
Veitingamaðurinn átti þrjár dætur og þegar
þær
sáu gæsina með gullfjaðrirnar, skoðuðu þær hana í
krók og kring og dáðust að henni. Systurnar langaði
ákaflega mikið til að eignast gullfjöður úr stélinu
á gæsinni og gripu tækifærið um leið og Bárður
þurfti að bregða sér frá. Elsta systirin þreif í
stélið á gæsinni, en þá vildi ekki betur til en svo
að höndin sat föst við stélið og stúlkan gat ekki á
nokkurn hátt losað sig. Önnur systirin kom þar að og
ætlaði líka að reyna að ná sér í fjöður, en um leið
og hún snerti systur sína sat höndin föst og hvernig
sem hún reyndi gat stúlkan ekki losað sig. Loks bar
þar að þriðju systurina í sömu erindum. Systur
hennar kölluðu til hennar að snerta hvorki þær né
gæsina, en stúlkan skildi ekki hvað þær áttu við.
Hún hugsaði með sér að betra tækifæri myndi varla
gefast til að ná í gullfjöður og teygði höndina í
átt til þeirra, en um leið og hún snerti þær sat hún
líka föst. Og þarna máttu þær híma alla nóttina hjá
gæsinni.
Næsta
morgun lagði Klaufa-Bárður af stað með gæsina undir
handleggnum, en lét sem hann sæi ekki stelpurnar
þrjár. Þær voru enn fastar við stélið á gæsinni og
urðu því að elta Bárð hvert sem hann fór.
Hersingin gekk nú fram á sýslumanninn og þegar hann
sá stelpurnar hangandi
aftan í gæsinni, kallaði hann til þeirra: „Skammist
ykkar, stelpukindur, að elta piltinn svona!“ Um leið
tók hann í höndina á yngstu systurinni og ætlaði að
leiða hana heim til sín, en varð þá fastur við hana.
Skömmu síðar mættu þau lögregluþjóninum sem varð
alveg forviða að sjá húsbónda sinn hlaupa másandi og
blásandi á eftir Bárði og systrunum. „Hvert ertu að
fara, herra minn?“ Hrópaði hann. „Þú ert þó ekki
búinn að gleyma réttarhaldinu sem á að vera í dag?“
Hann ætlaði svo að grípa til sýslumannsins, en
festist auðvitað líka og varð að slást í förina með
hinum. Nú voru þau orðin fimm í halarófunni, en
Bárður skundaði áfram sem ekkert væri.
Nú
gengu þau framhjá tveimur mönnum sem voru við vinnu
sína í vegarkantinum. Sýslumaðurinn kallaði til
þeirra og bað þá að hjálpa sér og lögregluþjóninum.
Mennirnir brugðu skjótt við og tóku utan um
lögregluþjóninn, en festust þá við hann. Nú voru þau
orðin sjö, hlaupandi á eftir Bárði.
Klaufa-Bárður kom nú til höfuðborgarinnar með alla
hersinguna í eftirdragi. Kóngurinn bjó þar í höll
sinni ásamt þeirri einu dóttur sem hann átti.
Kóngsdóttirin var svo alvarleg í bragði að engin
leið var að fá hana til að brosa. Kóngurinn hafði
miklar áhyggjur af þessu og lét það boð út ganga að
hver sem gæti kætt kóngsdótturina skyldi fá hana
fyrir eiginkonu. Þegar Klaufa-Bárður heyrði þetta,
hélt hann rakleiðis til hallarinnar með gæsina og
allt fylgdarliðið.
En
þegar kóngsdóttirin sá þessa skringilegu halarófu,
stelpurnar þrjár, sýslumanninn, lögregluþjóninn og
mennina tvo skakklappast á eftir Bárði með gæsina
undir handleggnum, gat hún ekki varist hlátri. Hún
hló svo hjartanlega að tárin runnu niður kinnarnar á
henni og hún ætlaði aldrei að geta hætt að hlæja.
Bárður
vildi nú fá að giftast kóngsdótturinni, en faðir
hennar var ekki alls kostar sáttur við að þurfa að
gifta dóttur sína pilti sem allir kölluðu klaufa og
heimskingja. Því setti hann það skilyrði að áður en
Bárður fengi kóngsdótturina yrði hann að finna mann
sem gæti drukkið upp allt vínið í kjallara
hallarinnar á einum degi.
Bárði
varð nú hugsað til Gráskeggs gamla og þóttist viss
um að hann gæti hjálpað sér. Hann fór því aftur út í
skóginn, þangað sem hann hafði fundið
gullgæsina. Þar sá hann mann sem sat á trjábol og
virtist mjög hnugginn. Klaufa-Bárður spurði manninn
hvað amaði að. Hann svaraði: „Ég er svo óskaplega
þyrstur. Ég get ekki drukkið kalt vatn og nú þegar
er ég búinn að klára úr heilli víntunnu, en ekkert
virðist geta svalað þorstanum.“ „Ég get hjálpað
þér,“ mælti Bárður og fylgdi manninum til
hallarinnar. Þeim var vísað niður í vínkjallarann og
þar tók maðurinn þegar til við að tæma hverja ámuna
á fætur annarri, þar til þær voru allar tómar.
Klaufa-Bárður krafðist nú brúðarinnar í annað sinn.
Kóngurinn reyndi enn að malda í móinn og sagði að
fyrst yrði Bárður að finna mann sem gæti étið heilt
fjall af brauði á einum degi. Bárður gekk þá
rakleitt út í skóginn og hitti þar mann sem hafði
reyrt reipi um mittið og kveinkaði sér mjög.
„Nú
er ég búinn að klára brauðið úr heilum bakarofni,“
sagði hann, „en ég er enn jafn svangur og fyrr.“
Klaufa-Bárður varð nú yfir sig glaður að hafa fundið
slíkt átvagl og tók manninn með sér í höllina.
Kóngurinn
hafði
látið safna saman mjöli um allt ríkið og baka
feiknastórt brauðfjall. Maðurinn tók þegar til matar
síns og fljótlega var allt brauðið upp étið.
Í
þriðja sinn heimtaði Bárður nú brúðina og enn reyndi
kóngur að finna þraut sem ómögulegt myndi vera að
leysa. „Þú skalt færa mér skip sem siglir bæði á sjó
og landi. Ef þér tekst að finna slíkt skip muntu fá
dóttur mína.“
Bárður
hélt nú enn á ný til skógar og hitti þar Gráskegg
gamla. Gráskeggur mælti: „Það var ég sem drakk fyrir
þig vínið og át brauðið og nú skal ég einnig færa
þér skipið sem kóngur heimtar. En þetta geri ég allt
fyrir þig vegna þess hve örlátur þú varst við mig þó
þú ættir lítið sjálfur.“ Svo fékk hann Bárði skip
sem gat bæði siglt á sjó og landi.
Þegar
kóngur sá skipið gat hann ekki langur neitað Bárði
um að fá að giftast dótturinni, svo hann lét þegar
efna til veislu og var brúðkaupið haldið með glaum
og gleði. Þegar gamli kóngurinn andaðist erfði
Bárður ríkið og stýrði því vel ásamt drottningu
sinni. Lifðu þau svo vel og lengi og áttu börn og
buru. Þar með endar þessi saga. |