Úti á landsbyggðinni var gamalt höfuðból og á því bjó
gamall herramaður, sem átti tvo sonu. Þeir voru svo
gáfaðir, að það var nú sitt hvað. Þeir ætluðu sér að
biðja dóttur kóngsins, og það máttu þeir, því hún
hafði látið kunngjöra, að hann mundi hún kjósa sér að
eiginmanni, sem henni þætti bezt koma fyrir sig orði.
Þessir tveir voru nú að búa sig undir í átta daga; það
var lengsti fresturinn, sem þeir gátu haft til þess,
en það nægði líka, því þeir voru vel að sér undir, og
slíkt kemur alténd í góðar þarfir. Annar þeirra kunni
alla latnesku orðabókina spjalda á milli og þrjá
árganga af fréttablaði bæjarins, og það bæði afturábak
og áfram. Hinn hafði kynnt sér öll iðnaðarfélagalög og
allt, sem hver iðnaðarstjóri þurfti að vita; hann
þóttist því geta rætt um landsins gagn og nauðsynjar,
og í annan stað kunni hann axlabandaútsaum, því hann
var laghentur og fingrafimur.
Ég fæ kóngsdótturina," sögðu þeir báðir hvor um sig,
og faðir þeirra gaf þeim sinn hestinn hvorum, og voru
það prýðisfallegir hestar; sá, sem kunni orðabókina og
fréttablaðið, fékk brúnan hest, en hinn, sem var
iðnaðarfélaga-fróður og útsauminn kunni, fékk hvítan;
báru þeir síðan lifrarlýsi í munnvikin til þess að
gera þau liðugri. Allt vinnufólkið var niðri í
garðinum til að sjá þá stíga á bak, en í þeim svifum
kom þriðji bróðirinn, því þeir voru þrír, en engum kom
til hugar að telja hann með sem bróður, því hann hafði
ekki lærdóminn hinna tveggja, og kölluðu þeir hann
aldrei annað en "Hans klaufa".
"Hvert ætlið þið, fyrst þið eruð komnir í stássfötin?"
sagði hann.
"Til hirðarinnar, til þess að kjafta út
kóngsdótturina; hefurðu ekki heyrt það, sem trumbað er
um í öllu landinu?" Og nú sögðu þeir honum allt, hvers
kyns var.
"Hæ, hæ, þá má ég líka vera með," sagði Hans klaufi.
"Það er kominn í mig giftingarhugur. Taki hún mér, þá
tekur hún mér, og taki hún mér ekki, þá tek ég hana
engu að síður."
"Bull og vitleysa!" sagði faðirinn; "þér gef ég engan
hest. Þú hefur sem sé engan talanda. Nei, bræðurnir,
það eru karlar í krapinu."
"Fái ég engan hestinn," sagði Hans klaufi, "þá tek ég
geithafurinn; hann á ég sjálfur og hann getur vel
borið mig." Og þar með settist hann klofvega upp á
hafurinn, rak hælana í síður honum og þeysti svo hvað
af tók eftir þjóðveginum. Það var sem kólfi væri
skotið. "Hér er ég," sagði Hans klaufi, og söng við,
svo að glumdi í honum.
En bræðurnir riðu í hægðum sínum á undan og mæltu ekki
orð. Þeir voru að bollaleggja með sjálfum sér alla þá
fyndni, sem þeir ætluðu að koma með; það átti nú allt
að vera svo undur kænlega hugsað.
"Hæ, hæ!" kallaði Hans klaufi, "hér kem ég; sko, hvað
ég fann á veginum!" Og um leið sýndi hann þeim dauða
kráku, sem hann hafði fundið.
"Klaufi!" sögðu þeir, "hvað ætlarðu að gera við
krákuna?"
"Ég ætla að færa kóngsdótturinni hana að gjöf."
"Já, gerðu það," sögðu þeir hlæjandi og riðu áfram.
"Hæ, hæ! hér kem ég; sko, hvað ég fann; annað eins
finnur maður ekki hvern dag á götu sinni."
Og bræðurnir sneru sér við til að sjá hvað það var.
"Klaufi!" sögðu þeir, "þetta er gamall tréskór, sem
efri hlutinn er dottinn af; á kóngsdóttirin líka að fá
hann?"
"Já, hún á að fá hann," sagði Hans klaufi, og
bræðurnir riðu hlæjandi frá honum og urðu langt á
undan.
"Hæ, hæ, hér er ég," kallaði Hans klaufi; "nei, nú
versnar og versnar; hæ, hæ, það er alveg makalaust!"
"Hvað hefurðu nú fundið?" sögðu bræðurnir.
"O!" sagði hans klaufi, "minnumst ekki á það! Hvað hún
mun verða fegin, kóngsdóttirin!"
"O, svei!", sögðu bræðurnir, "það er forarleðja, sem
mokað hefur verið upp úr gryfjunni."
"Já, það er það reyndar," sagði Hans klaufi, "og það
af fínasta tagi; maður getur ekki haldið á henni." Það
var orð að sönnu, og því lét hann í hana vasann.
Bræðurnir riðu svo hart sem hestarnir gátu farið og
urðu því heilli klukkustund á undan. Stigu þeir af
baki við borgarhliðið, og var biðlunum þar raðað eftir
númerum, sem þeim voru fengin jafnóðum og þeir komu.
Stóðu sex í hverri röð, og var þeim skipað svo þétt,
að þeir gátu ekki hreyft handleggina, en það var vel
farið, því annars hefðu þeir skaðskemmt bökin hver á
öðrum, einungis af því, að einn stóð öðrum framar.
Allir hinir aðrir landsbúar stóðu umhverfis höllina
alla leið að gluggunum til þess að sjá kóngsdótturina
taka á móti biðlunum. Í hvert skipti sem einhver
biðlanna kom inn í stofuna, þá brást öll orðkingin, og
stóð í honum.
"Ekki dugir hann," sagði þá kóngsdóttirin; "burt með
hann!"
Þá kom sá bróðirinn, sem kunni orðabókina, en úr henni
mundi hann ekkert, og kom það af því að hann hafði
orðið að híma svo lengi í röðinni. Það marraði í
gólfinu, og loftið var úr spegilgleri, svo að hann sá
sjálfan sig á höfði; við hvern glugga stóðu þrír
skrifarar og einn iðnaðarfélagsstjóri, og skyldu þeir
skrifa upp allt, sem sagt var, svo að það gæti óðara
komið í fréttablaðið og orðið selt fyrir tvíeyring á
strætamótum. Það var ljóta gamanið, og þar við
bættist, að ofninn hafði verið kynntur svo gríðarlega,
að pípan var orðin eldrauð.
"Það er ljóti hitinn hérna inni," sagði biðillinn.
"Það er af því, að hann faðir minn steikir kjúklingana
núna í dag," sagði kóngsdóttirin.
Be! Þarna stóð hann klumsa; þeim orðum hafði hann ekki
búizt við. Hann gat ekkert sagt, því eitthvað
skemmtilegt hafði hann ætlað sér að segja. Be!
"Dugir ekki!" sagði kóngsdóttirin; "Burt með hann!" Og
svo varð hann að fara. Nú kom hinn bróðirinn.
"Hérna er voðalegur hiti," sagði hann.
"Já, við erum að steikja kjúklinga í dag," sagði
kóngsdóttirin.
"Hvað þá? ha!"
"Dugir ekki!" sagði kóngsdóttirin; burt með hann!"
Nú kom Hans klaufi og reið á hafrinum beint inn í
stofuna. "Mikill steikjandi hiti er þetta!" sagði
hann.
"Það kemur af því, að ég er að steikja kjúklinga,"
mælti kóngsdóttirin.
"Það var ágætt," sagði Hans klaufi, "þá get ég líklega
fengið kráku steikta."
"Það er guðvelkomið," sagði kóngsdóttirin, "en hefurðu
nokkuð til að steikja hana í, því ég á hvorki pott né
pönnu?"
"Það hef ég," sagði Hans klaufi; "hérna er suðugagn
með tinkeng," og í því vindur hann fram tréskónum
gamla og lætur krákuna í hann.
"Það er nóg til heillar máltíðar," sagði
kóngsdóttirin, "en hvar fáum við ídýfu?"
"Hana hef ég í vasanum," sagði Hans klaufi; "ég hef
svo mikið, að einu gildir, þó dálítið fari niður," og
um leið hellti hann niður dálitlu af forarleðju úr
vasa sínum.
"Tarna líkar mér," sagði kóngsdóttirin, "þú lætur ekki
standa á svörum, þú kannt að koma fyrir þig orði, og
þig kýs ég fyrir eiginmann. En veiztu það, að hvert
orð, sem við segjum og sagt höfum, er skrifað upp og
kemur út í fréttablaðinu á morgun? Við hvern glugga
standa þrír skrifarar, eins og þú sérð, og einn
iðnaðarfélagsstjóri, og iðnaðarfélagsstjórinn er
verstur, því hann er skilningslaus," - en þetta sagði
hún til þess að gera Hans hræddan. Og allir
skrifararnir hvíuðu við og slettu blekklessu á gólfið.
"Sá mun húsbóndinn vera," sagði Hans klaufi, "og verð
ég þá að gefa iðnaðarfélagsstjóranum það, sem bezt
er." Og í því sneri hann um vösunum og sletti leðjunni
beint framan í hann.
"Það var laglega af sér vikið," sagði kóngsdóttirin,
"þetta hefði ég ekki getað gert, en sjálfsagt mun ég
komast upp á það."
Og nú varð Hans klaufi konungur, fékk konu og kórónu
og settist í veldisstól, - og höfum vér tekið þetta
beint úr blaði iðnaðarfélagsstjórans, en það er nú
ekki sem allra áreiðanlegast.